PvdD Interview NU.nl met Esther Ouwehand

Partij voor de Dieren: in 2030 klimaatneutraal

We moeten in 2030 klimaatneutraal zijn. Is dat reëel?

"Door het uitstelgedrag van het kabinet wordt het steeds moeilijker. Maar opgeven is geen optie. Wij vinden doorgaan op de huidige weg juist radicaal. We nemen nu al risico's met bestaanszekerheid in de toekomst. Dus het is onrealistisch om nu niet alles op alles te zetten. Want als je ons radicaal vindt, hoe ga je dan de problemen na 2030 oplossen? Die zullen nog veel groter zijn dan nu, met overstromingen, mislukte oogsten en verzakte huizen."

Hoe worden we klimaatneutraal in 2030?

Maar hoe gaat u dat voor elkaar krijgen? U wil geen fossiele energie, maar ook geen biomassa en geen kernenergie. En dan is het stroomnet ook nog eens propvol.

"Het eerste wat we doen, is energie besparen. En het tweede ook en het derde ook. Verder moet je keuzes durven maken. Voor een gezonde landbouw heb je geen kunstmestindustrie nodig, terwijl die sector veel energie verbruikt. En waarom gaat er nog geld naar raffinaderijen? Shell en Exxon hadden tientallen miljarden winst vorig jaar."

Hebben we straks nog genoeg energie? Want zonneparken wil u ook niet.

"Niet op landbouwgrond, maar kijk eens hoeveel daken we hebben. Daar kunnen wel zonnepanelen op. Maar wij benoemen eerlijk wat niet meer kan. Die kunstmestfabriek bijvoorbeeld, maar ook schaatsen in de zomer. En er komt een forse krimp van de luchtvaart. De energie die we daarna nog nodig hebben en niet zelf produceren, halen we uit het buitenland."

Mogen we vlees eten van de Partij voor de Dieren?

Moet de burger ook gaan besparen?

"Ja, maar wel met hulp. Want de vervuiler moet terugbetalen. We geven nu ieder jaar 40 miljard euro uit aan fossiele subsidies. Dat schaffen we af. Ook verhogen we de belasting op hele hoge inkomens. Hierdoor komt de rekening voor de klimaattransitie niet te liggen bij burgers die nu al niet kunnen rondkomen."

We willen op vliegvakantie, we willen vlees eten, we tanken bij Shell. Kan dat straks allemaal nog?

"Als je de klimaatcrisis wil aanpakken, begint dat met de fossiele industrie en met de veehouderij, want die staat hoog op het lijstje van opwarmers van de aarde. Daar hoort bij dat het aantal dieren dat we fokken en doden fors moet krimpen. En dat we plantaardiger eten. Dus wat ons betreft moet het kabinet de btw op groente, fruit, noten en plantaardige eiwitten meteen afschaffen. En van de vrijgekomen landbouwgrond kun je natuur maken om CO2 uit de lucht te halen."

Maar elke dag een stukje vlees zit er dan niet meer in?

"Als er beelden uit een slachthuis op het journaal komen, vindt iedereen dat verschrikkelijk. Maar die informatie wordt maar mondjesmaat gedeeld. Als je draagvlak wil, moet je vertellen wat er met dieren gebeurt. En ik weet zeker dat bijna alle Nederlanders dan denken: het is wel heftig wat er schuilgaat achter een gehaktbal."

De vee-industrie moet van u 75 procent kleiner worden in twee jaar tijd. Als een boer dat leest, wordt hij waarschijnlijk nerveus. Hoe gaat u die boeren meekrijgen?

"Het is natuurlijk heel heftig. Achtereenvolgende kabinetten hebben de problemen alleen maar voor zich uit geschoven. Maar we helpen boeren niet door nog langer om de hete brij heen te draaien. Dus ja, in veel gevallen kun je boer blijven, maar niet meer door dieren te fokken en doden. Dit zijn de nieuwe perspectieven en daar moet de politiek ze bij helpen."

"Ook moet de agro-industrie meebetalen. Veevoerbedrijven zijn stinkend rijk geworden. Waarom belasten we die niet? Ook Rabobank heeft jarenlang geprofiteerd, dus die moeten gewoon leningen kwijtschelden."

De landbouw zorgt er wel voor dat we te eten hebben.

"Ja, nu nog wel. Maar als we de groeiende wereldbevolking willen voeden, kunnen we niet op deze manier doorgaan. De veehouderij verbruikt meer voedsel dan ze produceert. En door het gebruik van landbouwgif verlies je al de kwetsbare natuur die je nodig hebt."

Ruzie binnen de partij

Er was de afgelopen weken onrust in de partij, hoe kijkt u daarop terug?

"Het was niet leuk en het heeft me pijn gedaan. Ik zie het als hevige groeipijnen. Maar we zijn er goed uit gekomen. Leden hebben massaal hun steun uitgesproken voor verdere professionalisering en democratisering. Want daar ging het meningsverschil met het oude bestuur over."

Er zijn meldingen over u binnengekomen bij de integriteitssecretaris. Als u terugkijkt, denkt u dan: ik ben soms een grens overgegaan of had dingen anders moeten verwoorden?

"Wat er is gebeurd, is dat ik intern een discussie heb gevoerd met het oude bestuur over die professionalisering en democratisering. Daar was onvoldoende beweging, waardoor ik geen andere mogelijkheid zag dan het bestuur erop te wijzen. Een dag erna kwamen ze met het bericht dat er meldingen over mij waren binnengekomen, maar die bleken allemaal van het oude bestuur te komen. Die meldingen zijn onderzocht en onafhankelijk getoetst. En ze bleken ongegrond."

Partij voor de Dieren wil regeren

Even iets anders. Jullie waren een getuigenispartij, maar willen nu meeregeren nu. Vanwaar die switch?

"We zijn een getuigenispartij genoemd, maar we zijn een aanjaagpartij. We waren de voorhoede van een beweging die vond dat er te weinig aandacht voor natuur en milieu was. Sterker nog: dat je daar moet beginnen om de grote problemen van deze tijd op te lossen. Toen we twee zetels hadden, was meebesturen niet reëel."

Zijn jullie bereid compromissen te sluiten om mee te regeren?

"De Partij voor de Dieren zal als een leeuw vechten voor de verandering die nodig is en geen water bij de wijn doen als het om die groene idealen gaat. We hebben geen keuze meer, we moeten dit doen om grotere problemen te voorkomen."

En als dat betekent dat u niet meeregeert?

"Dan blijven we die invloedrijke aanjager die we altijd zijn geweest. Wij vormen de hoop voor heel veel mensen die weten hoe urgent de klimaat- en natuurcrisis is. Ook als je jezelf een rechtse partij hebt genoemd, ontkom je niet aan maatregelen voor het klimaat. Bij de VVD willen kiezers dat ook. Hun jongeren zeggen: laten we omschakelen naar de duurzame landbouw, dan heb ik tenminste een huis."

Dus regeren met de VVD is een optie?

"Wel als de VVD bestaat uit moedige politici, zoals stikstofminister Christianne van der Wal. Maar als ik zie dat de nieuwe lijsttrekker, Dilan Yesilgöz, de lijn van Mark Rutte doortrekt, zie ik niet veel hoopgevende perspectieven."

Als de Partij voor de Dieren meeregeert, stapt u dan in het kabinet?

"Nee, een politiek leider hoort in de Tweede Kamer. Dat is het hoogste orgaan in de politiek, want het kabinet moet uitvoeren wat de volksvertegenwoordiging besluit. Als er een dappere coalitie mogelijk is die de koers verlegt, dragen we goede mensen voor het kabinet aan. Maar ik blijf zelf in de Tweede Kamer zitten."