Bestaanszekerheid. Ineens hoor je dat woord overal. Maar waar hebben we het nou eigenlijk over? In de verkiezingscampagne van de Tweede Kamerverkiezingen op 22 november 2023 lijkt het in elk geval een belangrijk thema te worden. In deze blog zet OpWieMoetIkStemmen.nl het nieuws over het onderwerp "bestaanszekerheid" voor je op een rijtje.
Afbeelding Pixabay
Wat is bestaanszekerheid
In deze video zet Op1 op een rij wat het begrip "bestaanszekerheid" precies inhoudt, waarom het in 2023 zo'n belangrijk thema is en welke keuzes erover gemaakt kunnen worden.
Bestaanszekerheid in de Grondwet
Nieuw is de term ‘bestaanszekerheid’ in elk geval niet. Sinds 1983 staat het als artikel 20 in onze Grondwet: het dus een recht van alle inwoners in Nederland, dat je in je eigen bestaan kunt voorzien. En als dat niet lukt, dan is het aan de overheid om daarbij te helpen. Maar wat is bestaanszekerheid nou precies?
Definitie bestaanszekerheid
Eén definitie van bestaanszekerheid staat in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Daar staat dat iedereen recht heeft op een levensstandaard die hoog genoeg is voor de gezondheid en het welzijn van zichzelf en zijn gezin. Wat daar volgens de verklaring voor nodig is, is eten, kleding, huisvesting en zorg.
En mocht je door werkloosheid, ziekte of het overlijden van je partner niet meer zelf voor dat bestaan zorgen, dan moet je toegang hebben tot hulp. Dan komt de term ‘sociale zekerheid’ om de hoek kijken.
Sociale zekerheid is de verzamelnaam voor alle verschillende uitkeringen en toeslagen die je in ons land kunt krijgen. Denk aan de WW bij werkloosheid, de ziektewet, de WIA als je arbeidsongeschikt raakt, maar ook zorgtoeslag en huurtoeslag.
Verzorgingsstaat
Dat sociale zekerheidsstelsel moet zorgen voor bestaanszekerheid als je door omstandigheden niet zelf in je bestaan kunt voorzien. De verzorgingsstaat, waarbij de overheid zorgt voor zijn inwoners, die bestaat hier al een hele tijd.
In 1901 werd namelijk de eerste sociale verzekering in ons land ingevoerd, onder minister Cornelis Lely: de Ongevallenwet. Toen konden werknemers na een ernstig ongeluk op hun werk een uitkering krijgen.
En in de jaren daarna kwamen er dus een hele hoop verzekeringen en uitkeringen bij. Inmiddels hebben we dus dat uitgebreide stelsel waar ik het net over had. Bestaanszekerheid is dus niets nieuws.
Waarom is bestaanszekerheid in 2023 een thema?
Maar waarom is het juist nu weer zo'n thema? Want zoals ik eerder al zei: dat woord hoor je ineens overal.
NRC deed een analyse van hoe vaak het woord ‘bestaanszekerheid’ in Tweede Kamerdebatten werd gebruikt:
- 2019 - 2020 46 keer
- 2020 - 2021 28 keer
- 2021 - 2022 158 keer
- 2022 - 2023 330 keer
In het afgelopen politieke seizoen kwam het al 330 keer voorbij. Hoe dat komt?
Veel problemen in de samenleving veroorzaken bestaansonzekerheid. Steeds meer mensen leven in armoede, er is hoge inflatie, energie is duur en mensen hebben moeite om aan een huis te komen of goede zorg te krijgen.
En niet alleen mensen met de laagste inkomens hebben het financieel moeilijk, maar ook sommige mensen met een middeninkomen hebben inmiddels moeite om de rekeningen te betalen, terwijl ze dat vroeger nooit hadden.
Het kabinet heeft al dingen gedaan om te helpen bij die bestaanszekerheid. Denk aan de energietoeslagen of het prijsplafond, die mensen moeten helpen om hun energierekening te betalen.
Bestaanszekerheid in Miljoenennota
In de Miljoenennota die gepresenteerd is op Prinsjesdag, is het bestrijden van armoede het belangrijkste thema. Want al is het kabinet demissionair, eigenlijk zijn alle partijen het erover eens dat dit thema te belangrijk is om niets mee te doen. En dus worden er maatregelen genomen:
2 miljard euro wordt uitgetrokken voor armoedebestrijding:
- meer dan de helft gaat naar het kindgebonden budget. Dat is een bijdrage voor ouders met kinderen onder de 18 waarvan het inkomen niet hoog is.
- er gaat geld naar het verhogen van de huurtoeslag
- en het verhogen van de arbeidskorting. Dit zorgt ervoor dat mensen die werken netto meer geld overhouden.
Wat moet er nog meer gebeuren om bestaanszekerheid te verbeteren? Dat vroeg Op1 aan het EenVandaag Opiniepanel.
Het meest gegeven antwoord is dat werken meer moet gaan lonen:
- 52 procent vindt dat de belasting op arbeid omlaag moet, zodat mensen aan het einde van de maand meer geld overhouden
- 39 procent vindt dat het minimumloon omhoog moet
Maak het simpeler
En een belangrijk punt is verder dat het veel simpeler moet. Veel mensen zeggen dat het hele systeem van toeslagen en compensaties veel te ingewikkeld is. Daarom zou het kabinet moeten zorgen dat mensen dus gewoon meer verdienen, of overhouden, zodat al die regelingen achteraf niet meer nodig zijn.
Jouw stemt telt op 22 november 2023
Maar de Tweede Kamerverkiezingen op 22 november 2023 zullen verder gaan bepalen hoe er met bestaanszekerheid wordt omgegaan. Bij partijen van links tot rechts en daartussenin staat het thema op het verkiezingsprogramma. Elk met hun eigen ideeën over hoe er in een nieuw kabinet voor gezorgd moet worden.
Reactie plaatsen
Reacties