NSC wil spoedwet voor innen eigen bijdrage werkende Oekraïners

Afbeelding: Diederik Boomsma, Tweede Kamerlid NSC

Nederland vangt meer dan 100.000 Oekraïners op

De gruwelijke oorlog in Oekraïne is nog niet ten einde. Nederland vangt meer dan 100.000 Oekraïners op die hiernaartoe zijn gevlucht en dat zullen we blijven doen. Zij verdienen onze steun. Gemeenten hebben daarvoor massaal opvanglocaties gerealiseerd. Gevluchte Oekraïners kunnen hier tot nu toe gratis verblijven: ze krijgen onderdak en een gratis zorgverzekering zonder eigen risico. Veel Oekraïners hebben inmiddels hier in Nederland ook werk gevonden. Dat is te prijzen. Dan is het natuurlijk niet meer dan redelijk om van mensen als ze werken dan ook een bijdrage te vragen voor de kosten: net zoals anderen in Nederland.

Eigen bijdrage voor opvang

Voor de zomer is mede op aandringen van Nieuw Sociaal Contract besloten om een eigen bijdrage te vragen. Het gaat om een relatief laag bedrag: 105 euro per persoon, en maximaal 210 euro per gezin, en als ook voor ze wordt gekookt kan dat oplopen tot maximaal € 484 euro. Dit bedrag betalen zij alleen als zij voldoende inkomen ontvangen. Dat is natuurlijk volkomen redelijk. Als je fulltime werkt tegen minimumloon verdien je iets meer dan 2000 euro per maand. Overigens: wat Nieuw Sociaal Contract betreft is het vastgestelde bedrag eigenlijk nog te laag. Een hogere bijdrage zou alleszins redelijk zijn.

Oekraïners vinden eigen bijdrage logisch

Ook van andere groepen wordt bij eigen inkomen gewoon een bijdrage gevraagd, bijvoorbeeld mensen die in een zorginstelling wonen of asielzoekers en statushouders die in een AZC wonen en werken. Veel Oekraïners vinden het zelf ook niet meer dan logisch om een bijdrage te leveren. Het is dan ook zaak om zo snel mogelijk te beginnen met het innen.

Gemeenten kunnen niet innen door fout in de wet

Gemeenten mogen per 1 juli een eigen bijdrage vragen en vanaf 1 januari 2025 moeten zij dat volgens de wet. Maar om dat geld effectief te kunnen innen moeten gemeenten toegang hebben tot inkomensgegevens. Dit vraagt een wettelijke grondslag. Echter, door een fout in de wet hebben gemeentes die toegang niet, bleek uit antwoorden op onze schriftelijke vragen. Nogal een blunder!

Op dit moment geeft de wet de gemeentes niet de juiste inkomensgegevens uit de database van de polisadministratie van UWV en belastingdienst waar alle werkgevers die elke maand aanleveren. De gemeentes krijgen nu net de verkeerde informatie uit de polisadministratie. Als zij net wat extra gegevens over de inkomens zelf kunnen krijgen, kunnen gemeentes de bijdrage zelf opleggen. Dat vereist een kleine wetswijziging, maar die maakt een groot verschil. De fout in de wet moet zo snel mogelijk worden hersteld. 

NSC is voorstander van snel herstel van de wet

We weten dit al maanden. Maar tot nu toe nemen de minister en de regering nog geen enkel initiatief om het aan te passen. Het gaat om een piepkleine aanpassing in één artikel. Het kan razendsnel. En het is noodzakelijk voor gemeentes om effectief te kunnen innen. Elke maand dat bijdrages niet worden geïnd loopt de overheid miljoenen aan inkomsten mis.

Daarom vraag ik morgen namens de NSC-fractie aan de minister om de fout te herstellen door zo spoedig mogelijk een spoedwet in te dienen, zodat de gemeentes de eigen bijdrage snel bijna geautomatiseerd kunnen opleggen.