Op de klimaattop in Dubai worden 70.000 deelnemers verwacht, meldt de NOS op 29 november 2023. Het gastland zegt dat deze klimaattop de grootste klimaattop van de wereld ooit is. Experts zeggen tegen de NOS dat het goed is dat er veel aandacht is voor het klimaat. Maar het wordt met 70.000 deelnemers ingewikkeld om te onderhandelen. Hoe kijken experts naar de klimaattop en wat wordt er op de de klimaattop 2023 werkelijk afgesproken?
Afbeelding Agence France-Presse / NOS
Laten zien hoe groen je bent bij klimaattop Dubai
De bezoeken komen niet alleen om de agenda, maar ook vanwege de 'side-events'. Dat zijn allerlei bijeenkomsten die losstaan van de onderhandelingen. Bedrijven willen heel graag laten zien hoe groen ze zijn en dat zij in elk geval géén onderdeel zijn van het probleem.
Saaie klimaattop effectiever
"Maak de klimaattoppen weer saai", verzucht een expert. Want eind jaren 80 dreigde een zeer ernstige ozoncrisis, die effectief is aangepakt op VN-niveau. Eerder deze maand (november 2023) waren er 600 mensen bijeen vanuit het Montreal-protocol. Deze groep mensen heeft in een week tijd de nodige besluiten genomen, want met een kleine groep mensen kun je effectief zaken doen.
Akkoord klimaattop Dubai 2023
Op de klimaattop van Dubai zijn alle 198 landen tot een akkoord gekomen. Voor het eerst is in een slotverklaring gesproken over het geleidelijk afstappen van het gebruik van fossiele brandstoffen.
De Europese Unie, die op de VN-toppen gezamenlijk optrekt, had vooraf twee speerpunten:
- uitspraak over het stoppen met fossiele brandstoffen
- verdrievoudiging van duurzame energie. Op beide punten hebben zij successen behaald
De concept-slottekst die aan het eind van de nacht werd gepubliceerd, werd verrassend snel goedgekeurd. Slechts enkele minuten na aanvang van de plenaire vergadering hamerde voorzitter Sultan al-Jaber de deal van de 28ste klimaattop af.
We zijn wat we doen, niet wat we zeggen
Hij noemt het akkoord "een historisch pakket aan maatregelen". "Samen hebben we de wereld in de juiste richting gestuurd", zei hij. Jaber voegde er ook een waarschuwing aan toe: "Hoe goed een akkoord is, staat of valt met de uitvoering. We zijn wat we doen, niet wat we zeggen."
Ook Eurocommissaris Wopke Hoekstra voor Klimaat spreekt van een historisch akkoord:
Stoppen met steenkool, aardgas en aardolie
Om klimaatverandering te stoppen, zal de wereld op een gegeven moment moeten stoppen met fossiele brandstoffen. Het gaat daarbij niet alleen om steenkool en aardgas, maar ook om aardolie. De Europese Unie vroeg alle 198 deelnemende landen aan de VN-klimaattop eindelijk deze woorden in de mond te nemen en daarmee een richtpunt te geven aan het wereldwijde klimaatbeleid.
Al ruim twintig jaar wordt geprobeerd om zo'n gezamenlijke verklaring te krijgen over stoppen met fossiele brandstoffen. Twee jaar geleden waren de landen er in Glasgow dichtbij, maar het initiatief werd altijd geblokkeerd door oliestaten. Des te opmerkelijker is dat de EU er ook een speerpunt van maakte bij deze klimaattop, onder voorzitterschap van een oliestaat: de Verenigde Arabische Emiraten.
Tijdens de top verscheen een brief van het hoofd van de OPEC, het samenwerkingsverband van olie-exporterende landen. Hij riep alle lidstaten op om het voorstel tegen te houden, maar de slotverklaring is dus toch aangenomen.
Verdrievoudiging van duurzame energie
De Europese Unie kwam met nog een speerpunt naar Dubai: verdrievoudiging van duurzame energie, tussen nu en 2030. Daar bleken de handen sneller voor op elkaar te gaan: 118 landen sloten zich halverwege al aan bij het initiatief. Het doel voor duurzame energie is nu ook opgenomen in de slottekst, net als afspraken over het tegengaan van energieverspilling.
Die verdrievoudiging levert een belangrijke bijdrage aan mondiaal klimaatbeleid. Extra investeringen in duurzame energie kunnen het gebruik van fossiele brandstoffen terugdringen. Het leidt ook tot verdere prijsdalingen van elektriciteit uit zon en wind, waardoor duurzame energie ook economisch steeds aantrekkelijker wordt.
Schadefonds
Op de eerste dag van de klimaattop was er al een bescheiden succes toen alle deelnemende landen akkoord gingen met de komst van een nieuw schadefonds. Dit was een belangrijke voorwaarde van arme landen om aan boord te blijven bij de VN-klimaattoppen.
Andere heikele punten werden niet opgelost. Zo moet er vanaf 2025 meer geld beschikbaar komen voor structureel klimaatbeleid in arme landen, maar daarover is in Dubai geen overeenstemming bereikt. Dat geldt ook voor uitbreiding van het aantal landen dat het geld voor klimaatbeleid beschikbaar moet stellen.
Doelen voor volgende klimaattop
Belangrijk deze klimaattop was ook om te beoordelen of de wereld op koers ligt voor de doelen van het Parijsakkoord in 2015. Daarover verscheen in september al een VN-rapport: de wereld ligt nog niet op de gehoopte koers, maar boekte de afgelopen jaren wel progressie. Om de opwarming onder 1,5 graden te houden, moet de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen in 2030 43 procent lager zijn dan in 2019, zo valt te lezen in de slottekst van de klimaattop in Dubai. In 2035 moet de uitstoot 60 procent lager zijn.
2035 is ook een belangrijk nieuw richtjaar voor het wereldwijde klimaatbeleid. Van de deelnemende landen wordt nu gevraagd voor dat jaar scherpere klimaatdoelen in te dienen. De uiterste deadline daarvoor is 2025, als de klimaattop in Brazilië gehouden wordt.
Gastland klimaattop verdient veel geld in olieindustrie
Diplomatiedeskundige Robert van de Roer vraagt zich af of de voorzitter van de klimaattop in Dubai, Sultan Ahmed Al-Jaber, een klimaatpaus is of een keiharde onderhandelaar van zijn eigen industrie.
In gastland Dubai wordt gigantisch veel geld verdiend in de olieindustrie. Sultan Achmed al Jaber strooit wereldwijd met fooien voor groene energie. Dat wordt gezien als een truc om de eigen olieindustrie op peil te houden. De BBC rapporteerde deze week dat hij met vijftien landen op de top geheime gesprekken voert voor nieuwe oliecontracten. Dus wie is deze man?
Wopke Hoekstra als commissaris voor de Green Deal
Mark Rutte (VVD) is ook bij de klimaattop in Dubai aanwezig. Hij ziet kans om zijn internationale profiel meer kleur te geven. Want Rutte aast op een baan bij de NAVO en dan is een reisje naar de klimaattop niet verkeerd.
Rob Jetten (D66) heeft een duidelijke missie in Dubai, namelijk om zich hard te maken voor het klimaat. Want hij wil het voortouw nemen in het afschaffen van de fossiele subsidies.
Hoofdthema's klimaattop Dubai
Op de klimaattop in Dubai staan deze week drie hoofdthema's hoog op de gespreksagenda:
- mitigatie, oftewel het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen
- adaptatie, het aanpassen aan de gevolgen van het veranderende klimaat
- financiering van maatregelen en hulp aan kwetsbare landen
Akkoord over schadefonds voor kwetsbare landen op klimaattop
Op de klimaattop in Dubai is een akkoord bereikt over de oprichting van een fonds dat armere, kwetsbare landen helpt met de schade die wordt aangericht door de gevolgen van klimaatverandering, schrijft RTL Nieuws op 30 november 2023. Vorig jaar werd al besloten dat zo'n klimaatschadefonds er moest komen. Dat werd toen door velen een 'historische beslissing' genoemd.
- Verenigde Arabische Emiraten hebben toegezegd 100 miljoen dollar (ruim 91 miljoen euro)
- Duitsland legt 90 miljoen euro in
- Verenigd Koninkrijk wil 60 miljoen pond (ruim 69 miljoen euro) bijdragen aan het klimaatschadefonds
- Amerika zegt 17,5 miljoen dollar toe
- Nederland 15 miljoen euro
- Europese Unie stopt 225 miljoen euro in het klimaatfonds, aldus Wopke Hoekstra
Nederland stopt 15 miljoen euro in klimaatschadefonds
Nederland zegt 15 miljoen euro toe voor het nieuwe klimaatschadefonds dat gisteren werd goedgekeurd op de klimaattop in Dubai, bericht RTL Nieuws op 1 december 2023. De 15 miljoen euro is bedoeld als startkapitaal om het fonds mee op te zetten. Daarna zal Nederland weer verder kijken, zegt Rutte erbij. "En het komt natuurlijk boven op de 900 miljoen euro die wij als overheid vanaf 2025 stoppen in klimaatfinanciering."
Minister van Energie en Klimaat is tevreden
De Nederlandse klimaatminister Rob Jetten (D66) laat in een reactie weten blij te zijn met het akkoord. "Goed nieuws dat er een akkoord is over het schade- en verliesfonds. Nederland heeft zich het afgelopen jaar ingezet voor een fonds dat toegang geeft aan de meest kwetsbare landen in de wereld."
Klimaatschadefonds belangrijk voor ontwikkelingslanden
Klimaatspecialist van RTL Nieuws Heleen Ekker spreekt over 'een belangrijk besluit'. "Het wereldwijde klimaatschadefonds is heel belangrijk voor ontwikkelingslanden. Zij hebben hier de afgelopen jaren sterk op aangedrongen. De effecten van steeds extremer weer, als gevolg van klimaatverandering, worden in armere landen nu al gevoeld. Terwijl zij het minst hebben bijgedragen aan de uitstoot van broeikasgassen waardoor de aarde opwarmt."
Marcel Crok, wetenschapsjournalist
Marcel Crok is aan het woord bij Ongehoord Nederland:
"Het is nu de 28e keer dat ze bijeenkomen met meer deelnemers dan ooit, namelijk 70.000 deelnemers. Dat is opvallend. Maar ik denk dat er voor het eerst, geopolitiek gezien, zeer veel spanning op staat. Vanwege de oorlogen in Oekraïne en Gaza, maar ook de verkiezingsoverwinning van PVV. Het gaat namelijk steeds meer over betaalbare energie, voldoende energie.
De ontwikkelingslanden, bijvoorbeeld Afrika, moeten zich nog ontwikkelen en hebben daarvoor fossiele brandstoffen nodig. Deze week is uitgelekt dat de organisator geheime olie- en gasdeals heeft gesloten. En daar willen wij juist vanaf. Het is ironisch dat de klimaattop in een oliestaatje plaatsvindt.
Wie is Marcel Crok?
Marcel Crok (1971) studeerde scheikunde in Amsterdam en Leiden. In 1997 werd hij freelance wetenschapsjournalist na een stage bij het Chemisch Weekblad (tegenwoordig C2W). In 2001 werd hij redacteur bij Technologietijdschrift De Ingenieur en vanaf 2003 bij maandblad Natuurwetenschap & Techniek (NWT).
In februari 2005 publiceerde Crok in NWT een groot en kritisch verhaal over de hockeystickgrafiek (Engelse versie). Dit verhaal maakte veel reacties los en sindsdien volgt hij het klimaatdebat op de voet.
Later dat jaar leverde het hockeystickverhaal hem de eerste Glazen Griffioen op, een aanmoedingsprijs voor jonge wetenschapsjournalisten.
Met het prijzengeld van de Glazen Griffioen en een bijdrage van het Fonds voor Bijzondere Journalistieke Projecten werkt Crok momenteel aan een internationaal boek over het klimaatdebat, gebaseerd op interviews met vele klimaatonderzoekers. De werktitel van het boek is De Zaak CO2. In het boek onderzoekt hij of en zo ja hoe bewezen is dat CO2 schuldig is voor de recente opwarming op aarde.
De staat van het klimaat
Kritisch en deskundig analyseert Marcel Crok het belangrijkste wetenschappelijke en politieke debat van onze tijd.
Staan de fundamenten van het klimaatbolwerk nog overeind? Kunnen wij het ipcc wel vertrouwen? Hoe urgent is de opwarming en waarom komen maatregelen maar niet van de grond?
Jules de Waard, oud-Kamerlid Partij van de Arbeid
Naast oud-Kamerlid is Jules de Waard ook tot geoloog gepromoveerd en heeft het boek "Geloof niet alles..." geschreven.
"In het gezamenlijk ontwikkelingsplan probeert men een klein beetje van de afspraken van Parijs in te vullen", legt De Waard uit. "Dat zijn doelstellingen in graden: 1,5 graad, 2 graden enzovoort. Dat zijn dus doelstellingen, maar wat we er voor moeten doen is CO2 verminderen. En er wordt een directe relatie gelegd tussen CO2 en temperatuur."
Volgens De Waard is de relatie tussen CO2 en temperatuur gering. "En dat legt een bom aan de basis van de onderhandelingen. We gaan voor duizenden miljarden CO2 beperkende maatregelen doorvoeren, die waarschijnlijk voor een groot gedeelte zinloos zijn."
70.000 deelnemers vliegen naar Dubai
Met 70.000 deelnemers komt er het aantal inwoners van een grote stad naar Dubai. Op het kaartje kun je zien dat het aantal deelnemers verdubbeld is ten opzichte van de vorige keer.
"Dat is interessant", aldus Crok. "Want in Parijs, waar het Parijsakkoord gesloten werd, waren nog geen 30.000 mensen. En nu zijn het er 70.000. Dat betekent dus dat het steeds meer een business event geworden is. Vanaf de eerste conferentie gaat het al om geld. Maar het gaat steeds meer om geld. En de situatie is altijd hetzelfde: "De klimaatproblemen zijn de schuld van het rijke westen, want het westen heeft historisch de meeste CO2 uitgestoten. En de andere landen zitten daar: "Kunnen wij even vangen." Hoeveel is het westen bereid te betalen?
China en India hebben Parijs Klimaatakkoord niet getekend
China is de grootste uitstoter wereldwijd, maar onder het Parijs Klimaatakkoord hoeven China en India tot 2030 niets te doen. Sterker nog, tot 2030 mogen ze groeien in hun CO2-emissie. Dus China en India hebben er belang bij vanuit hun eigen perspectief om maximaal te groeien in CO2 uitstoot tot 2030. De landen hebben aangegeven dat ze na 2030 ook af gaan bouwen.
Reactie plaatsen
Reacties