SP Lilian Marijnissen wil regeren met NSC en BBB

"We zien dat er nieuwe tijden aanbreken", zegt Lilian Marijnissen in een uitgebreid gesprek met NU.nl. "Het politieke tijdperk van Mark Rutte is voorbij. Er komt meer ruimte voor onze ideeën."

Waarom wil de SP meeregeren?

"Steeds meer politieke partijen hebben het over onderwerpen die de SP al veel eerder op de agenda heeft gezet. Dan gaat het om bestaanszekerheid, de tekorten in de zorg en de overheid die er voor mensen moet zijn. Ik wil voorkomen dat het straks allemaal loze verkiezingsbeloftes worden en dat er na 22 november niks verandert."

"Er doen nieuwe partijen mee aan de verkiezingen waar we prima mee kunnen samenwerken. Bijvoorbeeld met de partij van Pieter Omtzigt, waarmee we ook het toeslagenschandaal op de kaart hebben gezet. Maar ook met Caroline van der Plas van BBB. Dat zijn partijen die oog hebben voor de problemen in de samenleving. Dus daar zie ik zeker kansen."

Een coalitie met GroenLinks-PvdA en de BBB

"Ja, de SP kan deze partijen bij de les houden."

Denkt Lilian Marijnissen aan stoppen?

Sinds u Emile Roemer heeft opgevolgd als partijleider is de SP nog weinig succesvol. Heeft u er zelf niet aan gedacht om plaats te maken?

"Nee, totaal niet. Sterker nog, ik ben door de partijleden gevraagd om dit te doen. Ik heb meer zin dan ooit. Bovendien zijn er politiek gezien superveel kansen."

Een aantal belangrijke Kamerleden (Renske Leijten, Peter Kwint) houdt het voor gezien of is al gestopt. Zij geven onder meer aan dat het in de oppositie allemaal te langzaam gaat om iets voor elkaar te krijgen. Er heerst teleurstelling en frustratie. Heeft u dat zien aankomen?

"Dat valt reuze mee aangezien onze fractie bestaat uit dezelfde mensen als de periode daarvoor. Toen is niemand gestopt. Nu is Renske Leijten gestopt als Kamerlid en ook Peter Kwint houdt ermee op. Maar zij zijn zeventien en zestien jaar actief geweest in de Tweede Kamer, dus dan is het heel gezond dat mensen iets anders gaan doen. Het Kamerlidmaatschap vraagt veel van iemand. Dus ik begrijp dat zij na zoveel jaren buffelen iets anders gaan doen."

Migratie en asiel

Migratie is bij veel partijen een van de belangrijkste onderwerpen tijdens de verkiezingen. Asielstop, migratie beperken, grenzen van de EU sluiten en een migratieplafond zijn enkele maatregelen die voorbijkomen. Waarom is de SP zo terughoudend?

"Wij pleiten vooral voor het beperken van de arbeidsmigratie aangezien dat druk zet op de huisvesting en de voorzieningen. Bovendien zijn deze werknemers vaak de dupe van uitbuiting. Het is dweilen met de kraan open. Dat zien we terug als we in de buurten komen. Bewoners zien de leefbaarheid in hun wijk verslechteren. Uitzendbureaus kopen massaal betaalbare koopwoningen op om die te splitsen en er arbeidsmigranten in te zetten."

Maar hoe gaat u het aantal arbeidsmigranten beperken?
"Er moet een algehele tijdelijke stop komen op arbeidsmigratie. We moeten de tijd gebruiken om de boel weer op orde te brengen. Bijvoorbeeld door uitbuiting aan te pakken en voor de lange termijn een vergunningssysteem. Wij zijn niet tegen arbeidsmigratie, maar als een bedrijf werknemers nodig heeft uit het buitenland dan moeten ze dat kunnen aantonen."

Maar er is toch vrij verkeer van personen in de Europese Unie? Dat betekent toch dat iemand uit bijvoorbeeld Polen hier gewoon aan de slag kan?
"Ja, maar wij zijn dus ook tegen het vrije verkeer van personen binnen de EU. Daar hebben we ons altijd tegen verzet, omdat we deze problemen al voorspelden. En daar krijgen we nu dus gelijk in, want het is op deze manier niet te dragen voor de samenleving."

Maar wie gaat volgens u al het werk in de distributiecentra, vleesindustrie en tuinbouw dan doen?

"Dat geeft toch te denken?"

Geeft u eens antwoord op de vraag: wie gaat dat werk dan wel doen?
"We willen een stop. Dat betekent niet dat de ongeveer een miljoen arbeidsmigranten in ons land die belangrijk werk verrichten weg moeten. We moeten ons afvragen welke werkgelegenheid we nog in ons land willen hebben."

"Ik ben laatst in Horst aan de Maas geweest waar een nieuw distributiecentrum wordt gebouwd. Er is daar geen personeel, dus worden er honderden arbeidsmigranten gehaald waar huisvesting voor moet komen. Het levert die regio niks op. Dus daar kunnen we ook gewoon mee stoppen."

Ondertussen stromen de asielzoekerscentra vol en is er in sommige dorpen geen plaats meer om vluchtelingen op te vangen. Hoe gaat u dat probleem aanpakken?
"De mensen daar geven aan dat de asielzoekercentra te groot zijn. Het zijn er gewoon veel te veel voor zo'n klein dorp. Bovendien zijn er veel overlastgevers en dat zorgt voor veel frustratie. Dat moet veel strenger worden aangepakt."

Het gaat daarbij om de zogenaamde 'veiligelanders' die niet teruggestuurd kunnen worden naar het land van herkomst. Dat is politiek breed toch al heel lang bekend?
"Ja, maar het kabinet faalt natuurlijk hopeloos om er iets aan te doen."

Wat gaat u er dan aan doen?
"In ieder geval het probleem erkennen. Verder moet het sneller duidelijk worden gemaakt aan deze veiligelanders dat ze geen recht hebben om hier te zijn, zodat ze ook sneller terug kunnen. Die procedures duren gewoon veel te lang, waardoor deze mensen ook langer in ons land verblijven. Verder moeten er strakkere afspraken met het land van herkomst worden gemaakt om deze mensen zo snel mogelijk terug te nemen."

Werknemers hebben recht op een deel van de winst

De SP vindt dat werknemers voortaan recht hebben op een deel van de winst. Is dat wel terecht aangezien veel bedrijven al een winstuitkering geven?
"Wij vinden dat werknemers meer zeggenschap moeten krijgen bij het bedrijf waar ze werken. Bijvoorbeeld een plek in de raad van commissarissen, zodat ze kunnen meebeslissen over fusies, overnames of vergroening. Het bedrijfsleven maakt miljardenwinsten en tegelijkertijd stijgen de kosten voor mensen. Wij willen iets doen aan die onrechtvaardigheid. De winsten komen nu terecht bij de aandeelhouders en niet bij de mensen die ervoor gewerkt hebben."

De SP wil het minimumloon verhogen tot 16 euro. Waar moet dat geld vandaan komen?
"Voor een groot deel willen we dat betalen uit de winstbelasting van bedrijven. Verder moet er een extra belastingschijf komen voor winsten boven de miljoen. Bovendien kan een verhoging van het minimumloon een impuls geven aan het midden- en kleinbedrijf, omdat mensen met een lager inkomen dan meer te besteden hebben."

Werkgevers zien dat niet zitten, aangezien de kans bestaat dat dit op termijn ten koste gaat van de werkgelegenheid vanwege de stijgende loonkosten. Hebben ze daar een punt volgens u?
"Nee, natuurlijk zullen de loonkosten stijgen, maar ondertussen gaan de winsten ook omhoog. Het kan niet zo zijn dat de lonen vervolgens achterblijven en de prijzen stijgen. Mensen gaan er dan op achteruit."

Multinationals kunnen dat misschien wel ophoesten, maar dat geldt toch niet voor het mkb?
"Het mkb kan er juist van profiteren, aangezien mensen meer te besteden hebben bij de bakker, kapper of het café als het minimumloon stijgt. Natuurlijk willen we er alles aan doen om de lasten voor het mkb te verlagen. Dan moet je denken aan een verlaging van de huur, hulp bij de energierekening en belastingkortingen. Maar wij willen het geld ophalen bij de grote bedrijven waar hysterische winsten worden gemaakt."

Sociale huurwoningen

Zijn er momenteel genoeg sociale huurwoningen in ons land?
"Nee, wij vinden dat de huurgrens omhoog moet, zodat meer mensen in aanmerking komen voor een sociale huurwoning. Verder moeten woningcorporaties investeren in huurwoningen in plaats van woonwijken platgooien. Daar komt duurdere woningbouw voor terug. Dus huurders moeten meer zeggenschap krijgen in plaats van dat ze hun woning uit worden gejaagd."

Boek Lilian Marijnissen

De winst van eerlijk delen

Je kunt dit boek kopen bij Bol.com. Ten tijde van het schrijven van dit artikel (2023) krijg je het boek gratis als je lid wordt.