Dick Schoof, minister-president en minister van Algemene Zaken, partijloos

Prinsjesdag 2024: Interview met Pieter Jan Hagens

Zitten we in een asielcrisis of ervaren we die? Aan het einde van Prinsjesdag ging Pieter Jan Hagens in gesprek met minister-president Dick Schoof. Over asiel en de situatie in Ter Apel, maar ook over boeren, wonen en zijn eerste maanden als premier.

Ter Apel: Ervaren mensen een asielcrisis of is er een asielcrisis?

Dick Schoof zei dat de mensen een asielcrisis ervaren, dus je had het over het gevoel van de mensen terwijl uw minister, mevrouw Faber, die zei er is een asielcrisis is. Ik probeer duidelijk te maken met 'mensen ervaren een crisis' wat erachter zit, want je roept geen crisis uit omdat mensen een crisis ervaren. We kennen allemaal de beelden van Ter Apel van de afgelopen jaren. De instroom is gewoon te hoog en dat zien mensen, dat voelen mensen.

Als kabinet zijn we er vrij helder over: er is een asielcrisis. De verkiezingsuitslag (van 22 november 2023, red.) was duidelijk. Mensen ervaren asielmigratie als een belangrijk probleem. We constateren zelf dat er een probleem, dus gaan we ermee aan de slag. Het is niet zo dat migratie alle andere problemen veroorzaken, zoals zorg, wonen en problemen in het onderwijs. Maar het is een feit dat Nederland teveel mensen krijgt en dat we selectiever moeten zijn. En daarom heeft zullen we een soberder en strenger asielbeleid voeren. Migratie is een belangrijk onderwerp in Kabinet Schoof en het hele kabinet is het erover eens dat we maatregelen moeten nemen. Iedereen heeft het Hoofdlijnenakkoord gelezen en is op basis van dit akkoord in dit kabinet gestapt. We hebben nog altijd een inhoudelijk gesprek, maar we zijn het eens over de koers.

Over de noodprocedure voor het uitroepen van de asielcrisis vragen we advies aan de Raad van State. Op basis van het advies van de Raad nemen wij een besluit, mogelijk hetzelfde besluit. Daarna gaan we naar de Kamer, want het is uiteindelijk een wetsvoorstel. Als premier loop ik niet op de zaken vooruit. Want het kabinet moet nog een motivering opbouwen. Ik denk dat het verstandig is als we allemaal in het juiste tempo de stappen zetten. We wachten het advies van de Raad van State af en we wachten ook af hoe mevrouw Van Vroonhoven van NSC daarop reageert. 

Zijn de boeren teleurgesteld

Ik denk dat de boeren zich realiseren dat we wel iets moeten met elkaar. Het kabinet wil zeker geen gedwongen verkoop. Mensen kunnen zich vrijwillig melden. Daar hebben we geld voor. Een kabinet is altijd een kabinet van compromissen, realisme en pragmatisme. Maar de boeren kunnen erop rekenen dat er geen koude sanering plaats zal vinden.

Ik heb al een aantal gesprekken in Brussel gevoerd. Het kabinet vindt het belangrijk dat we in verbinding met Brussel gesprekken voeren, met een constructieve houding. Nederland wordt in Brussel zeer gewaardeerd, want we zijn een belangrijk handelsland. Dat geeft Nederland een zekere zeggenschap in Europa. We laten ons niet meteen uit het veld slaan als er mensen zijn die zeggen 'dat gaat toch niet lukken'. Dit is een kabinet dat zegt 'we gaan kijken wat er wel kan'. Dat zag je ook terug bij het mestbeleid. We doen wat we kunnen, we gaan naar Brussel en dat doen we vanuit een constructieve houding. Maar we zullen wel moeten accepteren dat er af en toe maatregelen moeten worden genomen.

Algemene Politieke Beschouwingen 2024

Als democraat in hart en nieren verheug ik me op de Algemene Politieke Beschouwingen. Misschien verbaast ons dat na het debat over de regeringsverklaring. Ik heb 40 jaar als ambtenaar in het hart van de democratie mogen werken, weliswaar meer dienend dan de politici. Maar het is een prachtig moment als je in het parlement de kans krijgt om je beleid te verdedigen. Het gaat er af en toe fel aan toe, het is soms ingewikkeld, dat hoort erbij en dat mag ook. 

Toen Geert Wilders mijn woorden 'slappe hap' noemde, heb ik gezegd: "Dat zijn uw woorden, ik kies mijn eigen woorden." Uiteindelijk telt het resultaat, dat is voor mij erg belangrijk. En het resultaat was dat er uiteindelijk een brede steun voor dit kabinet was. Ik heb wel de indruk dat iedereen in de Kamer van mening is dat een debat meer over de inhoud moet gaan. Dat was niet zo tijdens het regeringsdebat.

Dit kabinet laat zien dat zij een hand uitsteken naar de oppositie. Tijdens de regeringsverklaring waren er drie onderwerpen waar heel specifiek aandacht voor gevraagd werd: schoolmaaltijden, schoolboeken en giftenaftrek. Alle drie de punten hebben we in onze begroting verwerkt. We hebben niet flauw gedaan om eerst de Algemene Politieke Beschouwingen af te wachten. En de uitgestoken hand blijft. Het is natuurlijk wel afhankelijk van de voorstellen en of die voorstellen een adequate dekking hebben. Maar we kijken er zeker naar. Want we willen graag een zo breed mogelijk draagvlak, ook met de oppositie. Ook al ziet men dit kabinet niet zitten, we willen toch dat we gezamenlijk de problemen oppakken. We kijken ook met een schuin oog naar de Eerste Kamer, want ook daar willen we een breed draagvlak hebben.

Het premierschap is een verantwoordelijke, machtig mooie baan

Het premierschap is een verantwoordelijke baan. En tegelijkertijd is het een machtige mooie baan. Je maakt van alles mee, bijvoorbeeld de Olympische Spelen. Het is een mooie functie, waarin je echt iets kunt doen voor Nederland. Met een kabinet dat echt cohesie heeft. We hebben goede discussies over asiel, landbouw, bestaanszekerheid, woningen bouwen. 

Dick Schoof blikt vooruit op Prinsjesdag

Geert Wilders (PVV) is trots op Dick Schoof als premier

Geert Wilders (PVV): "Wij zijn ontzettend blij en ontzettend trots dat de heer Schoof bereid is geweest om premier te worden. Schoof is een hele sterke man, op de goede thema's en geen lid van een politieke partij. Hij staat dus boven de partijen. Ik denk dat dat zeker in deze extra parlementaire variant heel veel voordelen heeft. Hij is door alle vier de partijen (PVV, VVD, NSC en BBB) voorgedragen, dus hij wordt de premier van Nederland."

Dilan Yesilgöz (VVD): "Ik ben heel blij met de heer Schoof als premier"

Dilan Yesilgöz (VVD): "Ik ben heel erg blij met de heer Schoof als premier. Ik heb afgelopen jaren zeer prettig met hem samengewerkt. Hij is heel erg goed in verbinden, de boel bij elkaar houden in crisissituaties en zorgen dat iedereen op één lijn komt te staan. Ik vind het een een hele sterke persoonlijkheid en ik ben heel erg blij dat hij zich voor het land wil inzetten. We hebben iemand die zegt: 'Ik doe een stap naar voren. Ik ga hier staan voor een stabiel kabinet, voor het belang van Nederland en ik ben daar heel erg blij mee. Hij is de kandidaat van ons vieren en is het ook een premier voor alle Nederlanders. Het kan een enorme pre zijn, dat Schoof nog niet zoveel politieke ervaring heeft. Ik denk dat dat het juist in zo'n extraparlementair kabinet een enorme pre kan zijn dat iemand die boven de partijen staat en heel goed weet hoe je in complexe situaties moet opereren." Bron: De Telegraaf

Pieter Omtzigt: "Ik denk dat Schoof het land goed kan besturen"

WNL op Zondag Rick Nieman: "Hoe democraat is het dat een topambtenaar, hoe goed wellicht ook hoor, die niks met de politiek te maken heeft, ineens aan het hoofd van een nieuw kabinet komt te staan?"

Pieter Omtzigt: "In Nederland kiezen we de 150 parlementariërs (van de Tweede Kamer, red.) en niet de premier. De afspraak van dit extraparlementaire kabinet was dat niet één van de partijleiders (Geert Wilders - PVV, Dilan Yesilgöz - VVD, Pieter Omtzigt - NSC en Caroline van der Plas - BBB) minister-president zou worden.

Mag Dick Schoof een eigen inhoudelijke, ideologische koers varen?

Taken minister-president

De taken van de minister-president zijn:

• voorzitter van de ministerraad, de rijksministerraad, onderraden en ministeriële commissies
• lid van de Europese Raad
• Koninklijk Huis

De minister-president is ook minister van Algemene Zaken. Bron: Rijksoverheid.nl

Loopbaan Dick Schoof

• 2 juli 2024
  Benoeming drs. H.W.M. Schoof tot minister-president, minister van Algemene Zaken in het kabinet-Schoof
• 1 maart 2020 - 29 mei 2024
  Secretaris-generaal ministerie van Justitie en Veiligheid
• 16 november 2018 - 1 maart 2020
  Directeur-generaal AIVD (Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst)
• 1 maart 2013 - 16 november 2018
  Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid
• december 2010 - 1 maart 2013
  Directeur-generaal Politie, ministerie van Veiligheid en Justitie
• 2003 – 2010
  Directeur-generaal Openbare Orde en Veiligheid, ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
• 1999 - 2003
  Directeur Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND)
• 1996-1999
  Plaatsvervangend secretaris-generaal ministerie van Justitie
• 1988 – 1996
  Ambtenaar ministerie van Onderwijs, (Cultuur) en Wetenschappen
• 1982-1988
  Beleidsmedewerker onderwijs, VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten)