Wat is een exitpoll?

Exitpoll door schaduwverkiezingen

In opdracht van NOS en RTL4 houdt onderzoeksbureau Ipsos schaduwverkiezingen. Op 62 plekken, verspreid over Nederland, wordt aan de mensen gevraagd om nog een keer te stemmen. Maar dan gaat het stemformulier in de stembus van Ipsos.

De stembureaus waar schaduwverkiezingen worden gehouden, worden zorgvuldig geselecteerd. Ze moeten zo representatief mogelijk zijn voor ons land. Er wordt gelet op de diversiteit van de kiezers, of de balans tussen stad en dorp goed is en er wordt gekeken naar vorige verkiezingsuitslagen.

Uit een analyse blijkt dat het stembureau in Woerden in de Maranathakerk in 2021 het dichtst in de buurt kwam van de landelijke verkiezingsuitslag. Bij negen partijen klopte de zetelverdeling precies. Het is er dus eentje om extra goed in de gaten te houden.

Schaduwverkiezingen strikt geheim

Het is goed mogelijk dat in Woerden bij de Maranathakerk een schaduwverkiezing door Ipsos wordt gehouden. Maar dat hoeft niet. De schaduwverkiezingen worden zo goed mogelijk geheim gehouden om beïnvloeding van de uitslag van de exitpoll te voorkomen. 

Aantal keer per dag stemmen tellen

Een aantal keren per dag tellen de medewerkers van de schaduwstembureaus de stemmen. Aan het eind van de dag worden de gegevens door een rekenmodel gehaald om alle cijfers te vertalen naar een schatting van de verkiezingsuitslag. De resultaten worden een paar minuten voor negen uur doorgebeld aan RTL Nieuws en NOS. En zo kan het dat er vrijwel meteen na het sluiten van de stembureaus een exitpoll is. 

Uitslag exitpoll wijkt altijd een beetje af

De uitslag van de exitpoll wijkt altijd een beetje af van de werkelijke uitslag. Om te voorkomen dat de verkiezingsuitslag beïnvloedt wordt, blijven alle uitslagen van de schaduwstembureau's strikt geheim.