Correctief Referendum: voorstel bepalingen correctief referendum in Grondwet

Het initiatiefwetsvoorstel "Opneming in de Grondwet van bepalingen inzake het correctief referendum" is een voorstel van de Tweede Kamerleden Lilian Marijnissen (SP) en Nicole Temmink  SP). Dit voorstel is op 10 oktober 2023 door de Eerste Kamer aangenomen. Omdat het een wijziging van de Grondwet is, moet er twee keer over gestemd worden. Maar wat is een correctief referendum nu eigenlijk? In deze blog leg ik je dat uit.

Afbeelding: tweedekamer.nl Lilian Marijnissen

Inhoudsopgave

Wat is een bindend correctief referendum?

• als een wetsvoorstel door de Eerste Kamer en Tweede Kamer is aangenomen
• kan een groep kiesgerechtigden vragen een referendum te houden
• een grotere groep kiesgerechtigden moet binnen een bepaalde termijn steun verlenen aan dit verzoek
• als het aantal steunbetuigers is behaald, wordt een referendum gehouden
• wanneer een meerderheid van de opgekomen kiesgerechtigden tegen het wetsvoorstel stemmen, vervalt het wetsvoorstel van rechtswege
• de meerderheid moet wel samen een te bepalen percentage van het totaal aantal kiesgerechtigden vormen

Waarom een bindend correctief referendum?

De invoering van een bindend correctief referendum in Nederland is al jarenlang onderwerp van discussie, zowel binnen als buiten het parlement. Het belangrijkste argument voor een referendum is de versterking van de democratie. Want het vertrouwen in de politiek en overheid is laag. Daarom moeten mensen een politieke noodrem krijgen om politici in Den Haag terug te kunnen fluiten als ze grote fouten maken.[bron: nieuwsbrief SP]

Voorstanders en tegenstanders bindend correctief referendum

Voorstanders van het referendum geloven dat burgers meer zeggenschap krijgen en dat daardoor het vertrouwen in de politiek vergroot. De tegenstanders vinden dat de representatieve democratie nu goed genoeg geregeld is via reguliere verkiezingen en volksvertegenwoordigers.

Wijziging in de Grondwet

Omdat het een wijziging van de Grondwet is, moet er twee keer over worden gestemd in de Tweede en de Eerste Kamer. De eerste keer heeft de Tweede Kamer op 14 februari 2023 over het voorstel gestemd. Het voorstel werd toen aangenomen.

Daarna stemt de Eerste Kamer over het voorstel. Op 10 oktober 2023 is het voorstel in de Eerste Kamer aangenomen.

Hieronder zie je welke partijen "voor" en welke partijen "tegen" het voorstel hebben gestemd.

Stemming Eerste en Tweede Kamer

Conclusie: als je het in de toekomst niet eens bent met een voorstel, bestaat er een kans dat jij (als je kiesgerechtigd bent) om een bindend correctief referendum kunt vragen. Volg OpWieMoetIkStemmen op Instagram om dit onderwerp te volgen.

Maar zover is het nog niet...

Het voorstel is dus in februari 2023 in de eerste lezing door de Tweede Kamer aangenomen. Maar dat wil niet vanzelfsprekend zeggen, dat het voorstel ook in de tweede lezing wordt aangenomen. Want op 22 november 2023 zijn er Tweede Kamerverkiezingen en daarna ziet de zetelverdeling er heel anders uit dan voor 22 november 2023. Wie weet hoe er dan op het wetsvoorstel gestemd wordt?

Geschiedenis van het bindend correctief referendum

Het is niet de eerste keer dat een voorstel tot wijziging van de Grondwet werd behandeld om een correctief referendum in te stellen. In totaal is er al vier keer eerder een voorstel gedaan. Tussen 1996 en 2017 sneuvelden er drie initiatiefvoorstellen. En in 2019 werd het initiatiefwetsvoorstel voor de vierde keer ingediend door het SP-Tweede Kamerlid Ronald van Raak. Door een amendement van de ChristenUnie werd er een hoge uitkomstdrempel aan het voorstel toegevoegd.

Het wetsvoorstel is in eerste lezing op 22 september 2020 door de Tweede Kamer en op 26 januari 2021 door de Eerste Kamer aangenomen. In tweede lezing werd het voorstel op 5 juli 2022 door de Tweede Kamer verworpen. Daarna diende Kamerlid Renske Leijten, ook van de SP, direct een nieuw voorstel in om een correctief referendum in te voeren. Dit voorstel is inmiddels in de eerste lezing door de Eerste Kamer en Tweede Kamer aangenomen.[bron]

Raadgevend referendum Forum voor Democratie

Forum voor Democratie heeft het wetsvoorstel Wet Raadgevend Referendum naar Zwitsers model ingediend. Forum kiest voor een raadgevend referendum, omdat voor de invoering van een raadgevend referendum de Grondwet niet gewijzigd hoeft te worden.

Meer informatie over het wetsvoorstel van Forum voor Democratie vind je in de blog Wet Raadgevend Referendum naar Zwitsers model

Je e-mailadres wordt niet op de website geplaatst.