Sigrid Kaag - D66

Sigrid Kaag is een Nederlandse politica en diplomate. Ze is geboren op 2 november 1961 in Rijswijk (ZH) en haar religie is rooms-katholiek. In december 2023 vraagt ze ontslag bij de koning en in januari 2024 vertrekt ze uit de politiek. In deze blog lees je meer over haar opleidingen en haar diplomatieke en politieke carrière.

Sigrid Kaag stopt als minister van Financiën

27 december 2023

Op 27 december 2023 schrijft de NOS een duidelijk artikel over de geschiedenis en het vertrek van Sigrid Kaag:

Ze danste op tafel, maar werd geen premier. Ze was een pionier, maar leed ook nederlagen en werd bedreigd. Na zes jaar is het Nederlandse politieke avontuur van Sigrid Kaag voorbij. Op Tweede Kerstdag werd bekend dat ze terugkeert naar haar oude liefde, de internationale diplomatie.

Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking

In 2017 haalde D66 de toen 55-jarige Kaag naar Nederland voor een ministerspost. Ze had nog geen politieke ervaring, maar was wel al vele jaren diplomaat bij de Verenigde Naties, vooral in het Midden-Oosten. Kaag had onder meer een vooraanstaande rol als hoofd van de VN-missie voor de vernietiging van chemische wapens in Syrië.

In de aanloop naar haar ministerschap zei Kaag tegen Vogue dat ze zin had om "in en voor Nederland te werken". "Ik geloof nog steeds heel erg in Nederland. Ik vind het gewoon prettig om hier te zijn." Nu, een aantal roerige jaren later, lijkt dat anders te liggen.

Kaag begon haar politieke loopbaan in lijn met haar vorige carrière; ze werd minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. Na een paar maanden - vanwege het gedwongen vertrek van VVD'er Halbe Zijlstra - werd ze kortstondig minister van Buitenlandse Zaken in Rutte III. De eerste vrouw ooit met die functie in Nederland.

Motie van afkeuring

De belangrijkste post op het departement moest ze snel weer afstaan aan Stef Blok, maar ze kreeg hem een paar jaar later terug toen het kabinet al demissionair was. Toch zat ze de rit niet uit. De rommelig verlopen evacuatie uit de Afghaanse hoofdstad Kabul werd haar fataal. Na een motie van afkeuring in het Kamerdebat over de kwestie trok Kaag haar conclusie en stapte ze op.

Op persoonlijk vlak was het een fikse dreun. "Buitenlandse Zaken was mijn passie, mijn hart, wie ik ben", zei ze destijds. Maar opstappen was ook onvermijdelijk, te meer omdat Kaag even daarvoor campagne had gevoerd met "nieuw leiderschap".

Tweede Kamerverkiezingen 2021

De betreffende campagne was voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2021. In de aanloop was Kaag zonder serieuze tegenstand gekozen tot partijleider en bij de verkiezingen werd D66 de tweede partij. De behaalde 24 zetels waren een evenaring van het partijrecord uit 1994. Niet voldoende om premier te worden - waar ze wel op had gehoopt - wel reden genoeg om uitzinnig op een tafel te springen.

Hoewel Kaag dus minister af was, bleef ze de leider van de tweede partij en was ze volop aan het formeren. Het was een moeizame formatie, waarin Kaag naliet - helemaal aan het begin - om VVD-leider Rutte politiek een kopje kleiner te maken. "Hier scheiden onze wegen", hield ze hem voor in het beruchte 1-april-debat over de 'functie elders' van Pieter Omtzigt. Maar ze beet niet door en haar partij stemde tegen een motie van wantrouwen, waardoor Rutte in het zadel bleef.

Verderop in de formatie bleek definitief dat Kaag het beloofde nieuwe leiderschap niet waarmaakte: ze zwichtte voor de blokkade van VVD en CDA van de door haar gewenste coalitie met de PvdA en GroenLinks, waarna de bestaande coalitie onder leiding van Rutte een doorstart maakte. Na de langste formatie in de Nederlandse geschiedenis, dat wel.

Kabinet-Rutte IV was geen gelukkig huwelijk

Het was beslist niet Kaags gewenste uitkomst - op enig moment sprak ze over de ChristenUnie als "een roestige auto". Inhoudelijk scoorde D66 wel punten in het regeerakkoord, onder meer op de voor de partij belangrijke thema's klimaat en onderwijs.

In Rutte IV werd Kaag minister van Financiën. Alweer een primeur, want ook in deze functie was ze de eerste vrouw ooit in Nederland. Maar het kabinet was geen gelukkig huwelijk. "Het had te lang geduurd, het was heel moeilijk en eigenlijk waren we al bijna moe en uitgeput voordat we aan het kabinet begonnen", zei Kaag er recent over in Met het oog op morgen.

Dochters Sigrid Kaag zijn bezorgd om hun moeder

Het kabinet viel op 7 juli 2023. Al snel werd duidelijk dat samen met Rutte IV ook Sigrid Kaag van het Haagse toneel zou verdwijnen. Ze wilde niet nog een keer lijsttrekker voor D66 worden. "Mijn werk trekt een wissel op mijn gezin", gaf ze als belangrijkste reden.

Een paar maanden eerder hadden Kaags volwassen dochters in een tv-programma hun moeder opgeroepen om wat anders te gaan doen. "Het hoeft maar één keer mis te gaan", zei een van hen met daarbij de moord op oud-D66-leider Els Borst in gedachten.

Bedreigingen Sigrid Kaag

Kaag wordt al jaren zwaar beveiligd en heeft te maken met een constante stroom aan beledigingen, intimidatie en bedreigingen aan haar adres. Een van de dieptepunten was dat een man met een fakkel verscheen voor de deur van haar privéadres. "Ik voelde me onveiliger dan toen ik nog in oorlogsgebieden woonde", verklaarde Kaag daarover.

Wilders en Baudet over Sigrid Kaag

In verschillende interviews hekelde ze de hardheid in Nederland, ook binnen de Haagse arena. "Toen ik terugkwam had ik nooit verwacht dat demonisering en dehumanisering aan de orde van de dag zijn in de politiek." Kaag werd "heks" genoemd door PVV-leider Geert Wilders en FvD-leider Thierry Baudet bracht haar in een debat in verband met spionage (waarop het hele kabinet wegliep uit de zaal).

Functie Eurocommissaris ging naar Wopke Hoekstra

Het was al een tijd duidelijk dat Kaag klaar was met de Nederlandse politiek. Ze was een paar maanden geleden in de running om Eurocommissaris te worden, een functie die uiteindelijk naar CDA'er Wopke Hoekstra ging, en leek sowieso graag terug naar het buitenland te willen. "Ik kijk uit naar een andere vorm van vrijheid, ik kijk uit naar het vervullen van andere rollen", zei Kaag een paar weken geleden.

Door het beschikbaar komen van de functie gezant voor wederopbouw van de Gazastrook gebeurt dat "sneller dan voorzien", schreef ze gisteren in een verklaring. Met haar terugkeer bij de Verenigde Naties zit de Nederlandse politieke loopbaan van Sigrid Kaag voor nu in ieder geval erop.

Vertrek uit de politiek

Op 13 juli 2023 kondigde Sigrid Kaag aan dat ze geen kandidaat meer zal zijn voor het lijsttrekkerschap van D66. Ze heeft besloten om uit de politiek te stappen en zich te richten op andere mogelijkheden.

De reden van haar vertrek is dat het werk een te grote wissel trekt op haar en haar gezin, mede door de vele bedreigingen aan haar adres. "Privé heeft ze een onacceptabel hoge prijs moeten betalen", twittert demissionair premier Mark Rutte.

Een van de bedreigen kwam van iemand die vorig met een brandende fakkel voor het haar huis stond. De man werd in hoger beroep veroordeeld tot vijf maanden cel en een contactverbod.

Op de site van de NOS zie je een video waarin Sigrid Kaag zelf vertelt over de reden van haar vertrek. De aangrijpende video waar de dochters van Sigrid Kaag hun ongerustheid uitspreken over de veiligheid van hun moeder zie je op YouTube.

Leider van D66

Op 21 juni 2020 stelde Kaag zich kandidaat als leider van D66 in opvolging van Alexander Pechtold. Kaag won met 95,7% van de stemmen van haar enige tegenstander Ton Visser.

Verkiezingen 2021

De campagne van D66 voor de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2021 met Kaag was succesvol. Ze wisten met vijf zetels te groeien tot een totaal van 24 zetels. Daarmee werden zij de tweede grootste partij, na de VVD. Ze trad per 31 maart 2021 toe tot de Tweede Kamer als fractievoorzitter.

Op 10 januari 2022 trad Sigrid Kaag aan als eerste vicepremier en minister van Financiën in het kabinet Rutte IV. Daarmee werd ze de eerst vrouwelijke minister van Financiën van Nederland.

Op 12 augustus 2023 werd bekend dat Rob Jetten de lijsttrekker zou worden voor de Tweede Kamerverkiezingen 2023, waarmee een einde kwam aan het partijleiderschap van Kaag.

Opleiding

Sigrid Kaag was leerling aan het Christelijk Lyceum Zeist. Ze had al op jonge leeftijd een brede interesse in politiek en internationale zaken. 

Een opsomming van de studies van Sigrid Kaag:

  • ze begon haar studie Arabische taal en filologie aan de Universiteit Utrecht
  • haar bachelor in Midden-Oostenstudies behaalde ze aan de Amerikaanse Universiteit in Caïro
  • in 1987 behaalde ze een mastertitel in internationale betrekkingen aan St Antony's College in Oxford 
  • in 1988 behaalde Kaag een mastertitel in de Politiek en Economie van het Midden-Oosten aan de Universiteit van Exeter
  • ook studeerde ze aan de Franse École nationale d'administration (ENA) 
  • en ze volgde de leergang Buitenlandse Betrekkingen aan Instituut Clingendael.

Diplomatieke carrière

  • Kaag begon haar werk voor de Verenigde Naties in 1994 als Senior-adviseur van de Deputy Special Representative van de Secretaris-Generaal in Khartoem, Sudan.
  • Van 1998 tot 2004 was ze Chief of Donor Relations voor de Internationale Organisatie voor Migratie en
  • Senior Programme Manager bij het kantoor externe betrekkingen van UNRWA, de VN-organisatie voor steun aan Palestijnse vluchtelingen, in Jeruzalem.
  • In het Midden-Oosten was Kaag verantwoordelijk voor de (deels bezette) Palestijnse gebieden, Libanon, Jordanië en Syrië.
  • Van 2007 tot 2010 was Kaag regionaal directeur Midden-Oosten/Noord-Afrika voor het VN-kinderfonds UNICEF.
  • Van 2010 tot 2013 was Kaag assistent-secretaris-generaal bij het VN-Ontwikkelingsprogramma (UNDP)
  • Van oktober 2013 tot september 2014 leidde Kaag als speciaal coördinator de VN-OPCW-ontwapeningsmissie die leidde tot de vernietiging van de chemische wapens in Syrië.
  • Vanaf december 2014 tot haar ministerschap was Kaag Special Coördinator van de Verenigde Naties in Libanon (UNSCOL).

Nederlandse politiek

  • Op 26 oktober 2017 werd Kaag beëdigd als minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking in kabinet-Rutte III.
  • Van 13 februari 2018 tot 7 maart 2018 was Sigrid Kaas minister van Buitenlandse Zaken. Daarmee was Kaag de eerste vrouwelijke minister van Buitenlandse Zaken van Nederland.
  • Op 25 mei 2021 werd ze benoemd tot minister van Buitenlandse Zaken. Deze functie combineerde zij tot 10 augustus 2021 met het ministerschap voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking.
  • Op 16 september 2021 steunde de Tweede Kamer een motie van afkeuring tegen haar. Een meerderheid van de Kamer verweet haar dat er in Afghanistan te laat was overgegaan tot de evacuatie van Nederlanders en van personen in dat land die werkzaam waren geweest voor Nederland. Kaag kondigde aan ontslag aan te vragen als minister. De koning heeft haar op 17 september ontslag verleend.

Standpunten

Als politica van D66 staat Sigrid Kaag bekend om haar progressieve standpunten. D66 is een partij die zich inzet voor onder andere democratische vernieuwing, klimaatbeleid en Europese samenwerking.

Bronnen:
[1] https://d66.nl/mensen/sigrid-kaag/
[2] https://nl.wikipedia.org/wiki/Sigrid_Kaag

opwiemoetikstemmen.nl houdt bij wat politieke partijen beloven, wat politici zeggen en wat politiek Den Haag daadwerkelijk doet. Zodat jij weet welke partij bij je past.