Toeslagenaffaire in het kort

Gepubliceerd op 11 september 2023 om 16:03

De toeslagenaffaire is een politieke kwestie in Nederland waarbij duizenden ouders onterecht beschuldigd werden van fraude met kinderopvangtoeslag. Dit leidde tot grote financiële problemen voor deze ouders en hun gezinnen. Want de Belastingdienst heeft de toeslagen van deze ouders stopgezet en teruggevorderd, waardoor sommigen in grote schulden terechtkwamen. Hoewel de problematiek al speelde vanaf 2004, kreeg deze pas vanaf 2017 aandacht en werd het een affaire.[1]

Beeld: EenVandaag

Demissionair minister Franc Weerwind toeslagenaffaire

20 december 2023

De portefeuilles van demissionair minister Franc Weerwind zijn: Rechtsbijstand, Rechtsbestel, Slachtofferhulp, Raad voor de Rechtspraak, Juridische beroepen, Preventie, Adoptie, Wetgevingskwaliteit, Auteursrecht, Bescherming persoonsgegevens, Raad Kinderbescherming.

Journalist Rutger Castricum vraagt de demissionair wekelijks hoeveel kinderen inmiddels terug zijn bij hun ouders. Op 20 december 2023 meldt Rutger Castricum via X dat er 23 kinderen (van de 3104) zijn herenigd met hun ouders. 

De belofte in de Troonrede 2023

In de Troonrede 2023 staat het volgende over de toeslagenaffaire:

"Ook bij de afhandeling van de toeslagenaffaire en de aardbevingsschade in Groningen mag de demissionaire status van het kabinet geen vertraging opleveren. Het kabinet zet alles op alles om het leed dat mensen en gezinnen is aangedaan zo goed en zo snel mogelijk te herstellen. In het toeslagendossier krijgen ouders meer regie en meer keuzes, zodat zij sneller verder kunnen met hun leven. De inwoners van het aardbevingsgebied kunnen erop rekenen dat de agenda van schadeherstel en versterking, sociale maatregelen en economisch perspectief in goed overleg wordt uitgevoerd."

Bron: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/toespraken/2023/09/19/troonrede-2023

Het bleek dat de Belastingdienst hierbij onrechtmatig had gehandeld en dat de ouders onterecht waren beschuldigd. Dit heeft geleid tot veel politieke ophef en het aftreden van meerdere kabinetsleden. De toeslagenaffaire heeft ook geleid tot een parlementaire enquête en het opstappen van de gehele regering.[1]

Wat is een parlementaire enquête?

Een parlementaire enquête is het zwaarste middel dat de Tweede Kamer in kan zetten om onderzoek te doen naar grote zaken die niet goed zijn gegaan. Je kunt een parlementaire enquête vergelijken met een verhoor, maar dan in het openbaar.

Een speciale groep Kamerleden vormt een team en roepen belangrijke personen en getuigen op om uitleg te komen geven. Die zijn dan verplicht om te verschijnen en vertellen hun verhaal onder ede. Dat betekent dat je tijdens het verhoor de waarheid moet spreken.

Ook leest die groep Kamerleden een heleboel documenten. Op deze manier probeert de Tweede Kamer boven tafel te krijgen wat er precies is gebeurd en wie er voor verantwoordelijk is.[2]

Afgetreden door toeslagenaffaire

  • Menno Snel (D66), staatssecretaris van Financiën: verantwoordelijk voor de Belastingdienst
  • Lodewijk Asscher (PvdA), minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid: verantwoordelijk voor de wetgeving van de kinderopvangtoeslag
  • Kabinet Rutte III (VVD, CDA, D66 en ChristenUnie) diende zijn ontslag in
  • Eric Wiebes (VVD), voormalig staatssecretaris van Financiën (2014 - 2017) in 2021 per direct op als minister van Economische Zaken en Klimaat.[1]

Toeslagenaffaire aan het licht gebracht

De toeslagenaffaire is aan het licht gebracht door de Tweede Kamerleden Renske Leijten (SP) en Pieter Omtzigt. Omdat zij zich jaren vastgebeten hebben in dit dossier, worden zij worden de pitbulls van het Binnenhof genoemd. Want het niet makkelijk om de waarheid boven tafel te krijgen:

"Structureel níét de informatie geven die wij vragen. Liegen, heet dat in normaal Nederlands, dat gebeurde tegen ons", zegt Pieter Omtzigt.

Maar Pieter Omtzigt en Renske Leijten wisten dat er iets gigantisch fout zat. Zij hebben er alles aan gedaan om de waarheid boven tafel te krijgen, zodat de gedupeerde ouders gecompenseerd kunnen worden.[3]

Renske Leijten en Pieter Omtzigt

Renske Leijten is in juli 2023 gestopt als Tweede Kamerlid. Zij is opgevolgd door Nicole Temmink.[4] Pieter Omtzigt heeft in augustus 2023 zijn partij Nieuw Sociaal Contract opgericht en doet mee met de Tweede Kamerverkiezingen op 22 november 2023. 

Bronnen:
[1] https://nl.wikipedia.org/wiki/Toeslagenaffaire
[2] https://stories.nos.nl/artikel/2434303-wat-is-een-parlementaire-enquete
[3] https://kro-ncrv.nl/programmas/talkshow-m/omtzigt-we-moeten-de-rechtsstaat-weer-opbouwen-die-is-namelijk-geschonden
[4] https://nos.nl/artikel/2481017-renske-leijten-sp-verlaat-na-17-jaar-tweede-kamer-weg-uit-giftig-den-haag