Minister Adema: mislukken landbouwakkoord is de schuld van de boeren in het zuiden

De boeren in het zuiden zijn schuldig voor het mislukken landbouwakkoord

Jonge boeren bleven aan tafel

Het landbouwakkoord moest perspectief geven aan boeren, met alle opgaven die er voor de agrarische sector liggen, zegt Adema. "We waren er zo dichtbij. De jonge boeren, om hun toekomst gaat het, die bleven aan tafel. Er waren wat punten, maar die hadden wel getekend."

Verder zaten natuurorganisaties, provincies en supermarkten aan tafel, vertelt hij. "Al die partijen wilden tekenen." Uiteindelijk is landbouworganisatie LTO opgestapt.

Zuidelijke boeren gijzelen de hele sector

Voor het landbouwakkoord, zoals dat er lag, was ook geld vrijgemaakt. Bovendien was het akkoord een afspraak tot en met 2040, vertelt de demissionair minister. "Het beleid wisselt in Den Haag, daarom was het erg belangrijk dat boeren vooruit konden kijken. Het landbouwakkoord had moeten slagen. Ik denk dat boeren gek zijn dat ze dat niet hebben gepakt. Er lag 13,5 miljard klaar voor het akkoord."

De schuld voor het spaak lopen van het akkoord, legt Adema bij één groep agrariërs. "De zuidelijke boeren gijzelen de hele sector. Die wilden niet mee. De zuidelijke bestuurders van LTO zijn opgestapt."

Boeren in het noorden hebben het op orde

Boeren in Fryslân hebben het volgens hem "redelijk goed op orde". Dat vindt hij ook van boeren in Groningen, Drenthe, Noord-Holland en Zuid-Holland. "De boeren hier hebben over het algemeen zo'n twee koeien per hectare. Dat noemen we extensief, zo zien we het graag in Nederland. Het probleem is het zuiden."

Het probleem is het zuiden

In Brabant zijn volgens Adema boeren die zes of zeven koeien per hectare hebben. Soms met uitschieters naar tien koeien per hectare. "Dat zijn zeer intensieve agrarische bedrijven. Daar moet echt iets gebeuren. Het water is daar bijvoorbeeld ook meer vervuild. Maar dat was niet rond te krijgen."

Het heeft Adema iets gedaan dat het landbouwakkoord klapte. Hij was en is er nogal boos over. "Wij hebben de kans niet gekregen om de vragen die LTO had te beantwoorden. Die kans hebben wij van het bestuur van LTO niet gekregen. Het frustreert me hevig, ik heb er nachten wakker van gelegen."

Toch heeft hij geen seconde gedacht aan stoppen. Voor al die andere partijen waarmee hij om tafel zat, wilde hij door.

Het gevolg van de val van kabinet-Rutte IV

"Waar de echte pijn zit, is het vallen van het kabinet. Het kabinet heeft gezegd: bouw door op het landbouwakkoord, maak het landbouwakkoord af. Het geld blijft beschikbaar."

Als het kabinet niet was gevallen, had Adema in september of oktober met het landbouwakkoord willen komen, als kabinetsplan. "Dan hadden we nu een landbouwplan gehad."

Nu het kabinet demissionair is, ziet hij dat niet meer gebeuren. "Als demissionair minister kun je niet zomaar komen met een plan, als ik het geld er niet onder kan krijgen." Wel zegt hij in gesprek te blijven met de sector. "We praten intussen weer met de partijen aan de landbouwtafel."

Intussen zijn de kaarten opnieuw geschud. Bij de verkiezingen op 22 november werd de PVV met afstand de grootste, terwijl de coalitiepartijen duidelijk verloren. Dat geldt ook voor Adema zijn ChristenUnie. De ChristenUnie verloor twee zetels en heeft nu nog drie zetels in de Tweede Kamer.

ChristenUnie twee zetels verloren

"We hebben ook zetels verloren. Als kabinetsleden en zittende politiek moeten we ons dat aanrekenen. Die uitslag gaat ook om mij, dat trek ik mezelf ook aan."

Het ontbrak het kabinet vooral aan slagvaardigheid, is zijn conclusie. "Wij zijn niet in staat geweest om problemen op te lossen. Wilders heeft daar in de campagne echt een punt van gemaakt. Als ik kijk naar de toeslagenouders en hoe lang het in Groningen heeft geduurd; wij hebben gewoon niet geleverd."

PVV, VVD, NSC en BBB zijn niet de favoriete partijen van Adema

Een nieuw kabinet zal moeten proberen om toch tot een landbouwakkoord te komen. Volgens Adema zal dat een kabinet worden van PVV, VVD, NSC en BBB. "Het zijn mijn partijen niet, maar er moet recht worden gedaan aan de verkiezingsuitslag. Die vier partijen moeten het gewoon doen."

Tot er een nieuw kabinet is gevormd, blijft Adema nog op zijn plaats. "Ik heb een weddenschap met iemand. In maart of april denk ik dat mijn periode afloopt."

bron

Bekijk de hele video in het Fries met demissionair Adema.